Η ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
και
ΤΑ ΝΕΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΚΙΝΗΜΑΤΑ

Είναι γενικό χαρακτηριστικό των καθιερωμένων θρησκειών να τονίζουν την αρχαιότητά τους. Αυτός ο ισχυρισμός είναι στενά συνδεδεμένος με την πεποίθηση ότι υπάρχουν ακατάλυτες και αιώνιες αλήθειες και με την αόριστη αλλά ισχυρή ιδέα ότι η αυθεντική σοφία προέρχεται από κάποιο απροσδιόριστο αρχέγονο παρελθόν. Την ίδια στιγμή, υπάρχει μια ευρεία συνειδητοποίηση μιας συνεχούς και αμετάκλητης αλλαγής σε πολλές πλευρές της κοινωνικής ζωής. Όταν η οικονομική και η βιομηχανική τάξη υφίστανται μια τόσο γρήγορη και αισθητή αλλαγή, όταν η κοινωνική δομή εκδηλώνει μια συνεχή διαδικασία αναπροσαρμογής, όταν οι μεγάλοι κοινωνικοί θεσμοί −το πολίτευμα, η δικαιοσύνη, η εκπαίδευση, η ψυχαγωγία, ακόμη και η οικογένεια− υφίστανται σταθερή ασυναίσθητη προσαρμογή και προγραμματίζουν μεταρρύθμιση συνειδητά, θα ήταν περίεργο οι θρησκευτικές ιδέες και οι θρησκευτικοί οργανισμοί να μην πρέπει να υποβάλλονται σε παρόμοιες διαδικασίες αλλαγής και νεωτερισμού. Αυτό το οποίο κάνουν, αντ’ αυτού, είναι να δίνουν έμφαση στην αρχαιότητα και στην παράδοση. Όμως, είναι τόσο παγιωμένη η ιδέα, καταπώς το θέτει η λειτουργία, ότι η θρησκεία πρέπει να υπάρχει: «όπως ήταν στην αρχή, είναι και τώρα, και θα είναι για πάντα», που οι αντιπρόσωποι άλλων κοινωνικών θεσμών είναι δύσκολο να συμβιβαστούν με την ιδέα των νέων θρησκειών ή των καινοτόμων διαδικασιών που αυτές οι θρησκείες προωθούν. Οι λειτουργοί του νόμου δουλεύουν με τετριμμένους ορισμούς, εδραιωμένους από μια νομολογία που έχει τις ρίζες της στο μακρινό παρελθόν, με αποτέλεσμα ακόμα και η νομική αντίληψη για το τι αποτελεί θρησκεία να είναι συγκεχυμένη και απαρχαιωμένη. Οι πολιτικοί, ευαίσθητοι στις ανησυχίες του κόσμου, όταν για οποιονδήποτε λόγο οι νέες θρησκείες δέχονται επίθεση στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, επικαλούνται με ευκολία τις συμβατικές και τις καθιερωμένες παραδοχές σχετικά με τη φύση της θρησκείας. Οι δημοσιογράφοι, κατά διαστήματα, παίζουν με αυτές τις ευρέως διαδεδομένες παραδοσιακές αντιλήψεις όταν θρησκευτικά θέματα μπορεί να αναχθούν σε θέματα ευρύτερου δημόσιου ενδιαφέροντος. Το ίδιο το θρησκευτικό κατεστημένο, παρά τις φιλότιμες προσπάθειές του να φέρει τις δικές του θρησκευτικές διαδικασίες στο «σήμερα», γενικά βλέπει με καχυποψία κάθε καινοτόμα εξέλιξη που συμβαίνει έξω από τα όρια των εκκλησιών. Σε έναν ραγδαία μεταβαλλόμενο κόσμο, στον οποίο οι κοινωνικοί θεσμοί βρίσκονται σε συνεχή αλλαγή, μόνο στη θρησκεία αποδίδεται συνεχής και θεωρητικά αναλλοίωτος ρόλος, λειτουργία και μορφή.

Ωστόσο, αποδεικνύεται ότι ένας σημαντικός αριθμός ανθρώπων αναζητά και βρίσκει νέα πρότυπα θρησκευτικής πρακτικής και νέες αντιλήψεις της θρησκευτικής αλήθειας, ενασχολούμενοι με νέες πνευματικές αναζητήσεις και συμμετέχοντας σε νέους θρησκευτικούς οργανισμούς.

Ωστόσο, αποδεικνύεται ότι ένας σημαντικός αριθμός ανθρώπων αναζητά και βρίσκει νέα πρότυπα θρησκευτικής πρακτικής και νέες αντιλήψεις της θρησκευτικής αλήθειας, ενασχολούμενοι με νέες πνευματικές αναζητήσεις και συμμετέχοντας σε νέους θρησκευτικούς οργανισμούς. Αν και πολλοί από τους κύριους εκπροσώπους της κοινής γνώμης και άσκησης επιρροής είναι ακόμη προσκολλημένοι στο αρχαίο στερεότυπο της θρησκείας, η ευρεία εναντίωση στα νέα θρησκευτικά κινήματα, επειδή είναι νέα, ισοδυναμεί με αντίσταση στην ίδια τη διαδικασία της κοινωνικής και θρησκευτικής εξέλιξης.

Bryan Ronald Wilson
2 Αυγούστου 1995
Οξφόρδη, Αγγλία