Όλες οι θρησκείες αναπτύσσουν συγκεκριμένους ηθικούς κανόνες και ηθικές αξίες που καθοδηγούν τη συμπεριφορά στις καθημερινές, συνηθισμένες καταστάσεις και συνθήκες της προσωπικής και της κοινωνικής ζωής ενός ατόμου. Η Εκκλησία της Σαηεντολογίας έχει επίσης ένα σύστημα θρησκευτικής ηθικής. Οι κατευθυντήριες γραμμές για τη συμπεριφορά ενός ατόμου έχουν διατυπωθεί σε μια σειρά από ηθικούς κώδικες: τον Κώδικα του Σαηεντολόγου, που περιγράφει τις βασικές αρχές της ηθικής συμπεριφοράς· τον Κώδικα του Ώντιτορ, που παρέχει έναν ηθικό οδηγό για την ποιμαντορική πρακτική που διέπει τη συμπεριφορά των λειτουργών της Σαηεντολογίας· και τον Κώδικα Τιμής, που καθορίζει τα ιδανικά που βασίζονται στην ηθική, τα οποία φιλοδοξούν όλοι οι Σαηεντολόγοι να ακολουθήσουν. Αυτοί οι κώδικες όχι μόνο διέπουν τη συμπεριφορά ενός ατόμου, αλλά θεωρούνται ως η βάση για μια κοινωνική μετατροπή που υπόσχεται έναν κόσμο χωρίς παραφροσύνη, χωρίς εγκληματικότητα και χωρίς πόλεμο.
Πίσω απ’ αυτούς τους ηθικούς κώδικες, ωστόσο, υπάρχει μια ξεχωριστή προσέγγιση της θρησκευτικής ηθικής, κατά την οποία η ηθική συμπεριφορά θεωρείται ως αναπόσπαστο μέρος της πνευματικής ανάπτυξης. Η ηθική συμπεριφορά θεωρείται ως άμεσο αποτέλεσμα της προόδου στη γέφυρα προς την πνευματική απελευθέρωση. Από την άποψη αυτή, επομένως, η ηθική συνδέεται στενά με όλες τις θρησκευτικές πεποιθήσεις και τις τελετουργικές πρακτικές της Εκκλησίας της Σαηεντολογίας.
Θεωρώντας ότι ο άνθρωπος είναι από τη φύση του καλός, οι Σαηεντολόγοι αναγνωρίζουν επίσης ότι είναι ικανός να διαπράξει κακές πράξεις. Ωστόσο, οι κακές πράξεις που τα ανθρώπινα όντα διαπράττουν θεωρούνται παρεκκλίσεις από την εγγενή καλοσύνη της ανθρώπινης φύσης. Από αυτή την οπτική, το κεντρικό ηθικό καθήκον της Σαηεντολογίας είναι να διορθώσει τις ηθικές παρεκκλίσεις και να αποκαταστήσει την αρχική καλοσύνη του ανθρώπινου πνεύματος. Στην ουσία, η θρησκευτική ηθική καθίσταται θέμα επαναφοράς στην πρωταρχική κατάσταση της ηθικής αρμονίας.
Θεωρώντας ότι ο άνθρωπος είναι από τη φύση του καλός, οι Σαηεντολόγοι αναγνωρίζουν επίσης ότι είναι ικανός να διαπράξει κακές πράξεις. Ωστόσο, οι κακές πράξεις που τα ανθρώπινα όντα διαπράττουν θεωρούνται παρεκκλίσεις από την εγγενή καλοσύνη της ανθρώπινης φύσης. Από αυτή την οπτική, το κεντρικό ηθικό καθήκον της Σαηεντολογίας είναι να διορθώσει τις ηθικές παρεκκλίσεις και να αποκαταστήσει την αρχική καλοσύνη του ανθρώπινου πνεύματος.
Στην ιστορία των θρησκειών τα συστήματα της θρησκευτικής ηθικής δεν απευθύνονταν απλώς σε συγκεκριμένες ενέργειες. Δεν απαγόρευσαν απλώς ορισμένες πράξεις, όπως το ψέμα, την κλοπή ή τον φόνο, και υπαγόρευσαν άλλες. Αντί γι’ αυτό, η θρησκευτική ηθική ασχολήθηκε με αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί τάσεις προς επιθυμία. Στη χριστιανική παράδοση, για παράδειγμα, κάποιοι θεολόγοι του Μεσαίωνα έφτιαξαν έναν κατάλογο με τα Επτά Θανάσιμα Αμαρτήματα, ο οποίος χρησίμευε ως βάση επίκρισης. Τα αμαρτήματα αυτά είναι: η αλαζονεία, η οργή, η λαγνεία, η οκνηρία, η απληστία, η λαιμαργία και η ζηλοφθονία. Αυτές οι αμαρτίες, ωστόσο, δεν ήταν συγκεκριμένες πράξεις· ήταν τάσεις για επιθυμία που οδηγούσαν τα ανθρώπινα όντα μακριά από τον Θεό. Όπως διακήρυξε ο Ιταλός ποιητής Δάντης Αλιγκέρι στη Θεία Κωμωδία, αυτές οι αμαρτίες ήταν επτά διαφορετικές μορφές της ίδιας «αποπροσανατολισμένης αγάπης».24 Σύμφωνα με τον Δάντη, η αποπροσανατολισμένη επιθυμία αποξένωσε τα ανθρώπινα όντα από τη θεϊκή αγάπη που ενορχήστρωσε την ουράνια αρμονία των ουράνιων σφαιρών. Επομένως, η θρησκευτική ηθική εξαρτιόταν τελικά από τη μεταμόρφωση της πνευματικής δυσαρμονίας σε πνευματική αρμονία.
Παρομοίως, η ηθική των βουδιστών έχει προσδιορίσει τα Τρία Θανάσιμα Αμαρτήματα –τα συναισθήματα της λαγνείας, της απληστίας και της οργής– τα οποία μπορούν επίσης να θεωρηθούν μορφές της επιθυμίας. Σ’ αυτή την περίπτωση, η αποπροσανατολισμένη επιθυμία δε βρίσκεται σε αρμονία με την καθαρότητα και την ελευθερία της φύσης του Βούδα. Επομένως, και η χριστιανική και η βουδιστική παράδοση έχουν θεωρήσει ότι η θρησκευτική ηθική έχει σκοπό να κάνει τις επιθυμίες των ανθρώπων να έρθουν σε αρμονία με ένα πνευματικό ιδανικό.25
Η ηθική της Σαηεντολογίας βασίζεται σε μια παρόμοια ανάλυση της σχέσης μεταξύ της δυσαρμονίας και της αρμονίας των ανθρώπινων τάσεων για επιθυμία. Αυτή η ηθική ανάλυση διατυπώνεται πιο ξεκάθαρα στην Τονική Κλίμακα. Σε μια κλίμακα από το μηδέν μέχρι το σαράντα, η Τονική Κλίμακα χαρτογραφεί τις πνευματικές διαθέσεις ενός ατόμου από την οποία απορρέουν διαφορετικά χαρακτηριστικά δράσης. Στο κατώτατο σημείο της κλίμακας, οι πολύ χαμηλές τάσεις για επιθυμία –η απάθεια, η απελπισία– είναι τόσο κοντά στον θάνατο, που δεν παρέχουν τη βάση για ηθική δράση. Ελαφρώς ψηλότερα, διαθέσεις, όπως ο φόβος, ο θυμός και η εχθρότητα, εμποδίζουν την ελευθερία που είναι απαραίτητη για να ζει κάποιος μια ηθική ζωή. Στο επόμενο επίπεδο, η άνοδος στην κλίμακα είναι εμφανής, γιατί υπάρχει μετακίνηση από τον συντηρητισμό και, μέσα από το έντονο ενδιαφέρον για τη ζωή, σε μια κατάσταση ευθυμίας. Η ηθική συμπεριφορά τώρα καθίσταται εφικτή. Όμως το πεδίο εφαρμογής της ηθικής δράσης αυξάνεται εκθετικά όσο η κλίμακα ανεβαίνει, μέσα από τις διαθέσεις του ενθουσιασμού, της συμμετοχής στην αισθητική και την αγαλλίαση, για να φτάσει στα υψηλότερα επίπεδα που αντιπροσωπεύουν την πηγή όλης της δράσης και την υπέρτατη γαλήνη της μπίινγκνες.
Η Τονική Κλίμακα, επομένως, παρουσιάζει πληροφορίες ώστε να γίνει η αξιολόγηση της σχετικής δυσαρμονίας ή της αρμονίας των ανθρώπινων τάσεων για την επιθυμία των πνευματικών ιδανικών της Σαηεντολογίας. Όπως το έθεσε ο Λ. Ρον Χάμπαρντ: «Κατεβαίνοντας την Τονική Κλίμακα, θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι όλο και περισσότερη δυσαρμονία εισάγεται στο θήτα». «Χρησιμοποιώντας μια αντιστοιχία με τη μουσική, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η νότα γίνεται όλο και λιγότερο μια καθαρή και αρμονική ταλάντωση και απομακρύνεται όλο και περισσότερο από τον σωστό της τόνο».26 Στη θρησκευτική ηθική της Σαηεντολογίας, επομένως, η ηθική πράξη εξαρτάται από την αποκατάσταση του ανθρώπινου πνεύματος στην αρχική του κατάσταση της πνευματικής αρμονίας.
