Σε αυτό το άρθρο από το 1995 ο Καθηγητής Bryan Ronald Wilson ερευνά θέματα μεθοδολογίας που προκύπτουν προκειμένου να ορίσει κανείς μια θρησκεία, ειδικά όταν τίθεται ως πρόβλημα το γεγονός ότι νέες θρησκείες, όπως η Σαηεντολογία, εμφανίστηκαν στη σύγχρονη εποχή για να ανταποκριθούν στις σύγχρονες πνευματικές ανάγκες. Αυτό σημαίνει ότι μερικές νέες θρησκείες μπορεί να εκφράζουν τη θεολογία και τις πρακτικές τους με τρόπους που διαφέρουν από τους παραδοσιακούς ή από τις μορφές θρησκευτικής έκφρασης που έχουν τυποποιηθεί για τις άλλες θρησκείες. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι αυτές αποτελούν κατά οιονδήποτε τρόπο λιγότερο γνήσιες μορφές της θρησκείας. Αντιθέτως, αξίζουν την ίδια ανοχή, σεβασμό και προστασία με οποιαδήποτε μορφή θρησκευτικής έκφρασης η οποία προστατεύεται από την εθνική και τη διεθνή νομοθεσία. Για τον Δόκτορα Wilson η Σαηεντολογία είναι ένα παράδειγμα μιας νέας θρησκείας που «ενθαρρύνει την ικανότητα των πιστών της να επιτύχουν στον έξω κόσμο», που σημαίνει ότι έχει έναν «γενικά θετικό προσανατολισμό προς τον κόσμο», καθώς και μια «αποστολή να προωθεί την κοινωνική μεταρρύθμιση, ιδιαίτερα σε εκείνους τους τομείς της ζωής, όπως η υγεία, η εκπαίδευση και η θρησκευτική ελευθερία». «Η Σαηεντολογία», εξηγεί, «διαφέρει ριζικά και από τη χριστιανική και τη βουδιστική σωτηριολογία, κατά το ότι ισχυρίζεται πως έχει τυποποιήσει τις τεχνικές που οδηγούν προς τη σωτηρία και τους έχει δώσει λογική εξήγηση. Εφαρμόζει σύγχρονες τεχνικές μεθόδους για να πετύχει τους πνευματικούς στόχους στην προσπάθειά της να προσδώσει στις πνευματικές ασκήσεις βεβαιότητα και ένα σύστημα που δικαιώνεται από την πραγματικότητα. Η Σαηεντολογία, που εμφανίστηκε σε μια περίοδο κατά την οποία ο μη θρησκευτικός κόσμος κυριαρχείται ολοένα από την επιστήμη, έχει επίσης δεσμευθεί με την ιδέα ότι ο άνθρωπος χρειάζεται να σκεφτεί λογικά και να ελέγχει τα συναισθήματα που τον αναστατώνουν ως μέσο προς την πνευματική διαφώτιση και σωτηρία. Αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό ρεύμα στη σύγχρονη ποικιλομορφία της θρησκευτικής έκφρασης στον πλουραλιστικό θρησκευτικό πολιτισμό μας». Ο Δρ Wilson ολοκληρώνει την πραγματεία του υποστηρίζοντας ότι «αν τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα της ελευθερίας να ακολουθεί κανείς μια θρησκεία και να ζει σύμφωνα με τα ήθη και τις διδαχές της πρέπει να διατηρούνται, γίνεται απαραίτητο ότι πρέπει να εγκαταλειφθούν τα παλιά στερεότυπα για το τι ακριβώς συνιστά θρησκεία». Η Εκκλησία της Σαηεντολογίας συμφωνεί και για τον λόγο αυτό υποστηρίζει και γνωστοποιεί την Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών, ώστε να κάνει τα ανθρώπινα δικαιώματα γεγονός. Σε αυτά περιλαμβάνεται το Άρθρο 18 της Διακήρυξης: «Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα της ελευθερίας της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας· στο δικαίωμα αυτό περιλαμβάνεται η ελευθερία για την αλλαγή θρησκείας ή πεποιθήσεων, όπως και η ελευθερία να εκδηλώνει κανείς τη θρησκεία του ή τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις μόνος ή μαζί με άλλους, δημόσια ή ιδιωτικά, με τη διδασκαλία, την άσκηση, τη λατρεία και με την τέλεση θρησκευτικών τελετών».
Ο Διδάκτορας Φιλοσοφίας Bryan Ronald Wilson (1926-2004) υπήρξε ομότιμος καθηγητής κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Από το 1963 έως το 1993 ήταν επίσης βοηθός καθηγητής στο Κολέγιο All Souls της Οξφόρδης και το 1993 εξελέγη επίτιμο μέλος. Για περισσότερα από σαράντα χρόνια διεξήγαγε έρευνες σε μειονοτικά θρησκευτικά κινήματα στη Βρετανία, στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην Γκάνα, στην Κένυα, στο Βέλγιο, στην Ιαπωνία και σε άλλες χώρες. Ο Δρ Wilson πήρε το διδακτορικό του στην κοινωνιολογία από τη Σχολή Οικονομικών του Λονδίνου το 1955, συνέγραψε δεκάδες άρθρα και έγραψε ή επιμελήθηκε δεκάδες βιβλία, ανάμεσα στα οποία συμπεριλαμβάνονται τα εξής: Σέκτες και Κοινωνία: Η Κοινωνιολογία των Τριών Θρησκευτικών Ομάδων στη Βρετανία (1961), Μοτίβα της Ύπαρξης Σεκτών (επιμέλεια, 1967), Θρησκευτικές Σέκτες (1970, έχει δημοσιευτεί επίσης μεταφρασμένο στα Γαλλικά, Γερμανικά, Ισπανικά, Σουηδικά και Ιαπωνικά), Η Μαγεία και η Χιλιετία (1973), Σύγχρονες Μεταμορφώσεις της Θρησκείας (1976, έχει δημοσιευτεί επίσης μεταφρασμένο στα Ιταλικά και τα Ιαπωνικά), Ο Κοινωνικός Αντίκτυπος από τα Νέα Θρησκευτικά Κινήματα (επιμέλεια, 1981), Η Θρησκεία από μια Κοινωνιολογική Οπτική Γωνία (1982), Οι Κοινωνικές Διαστάσεις της Ύπαρξης Σεκτών (1990) και Ώρα να Ψάλλουμε: οι Βουδιστές Σόκα Γκακάι στη Βρετανία (1994). Το 1984 το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης αναγνώρισε την αξία του δημοσιευμένου έργου του απονέμοντάς του τον βαθμό του Διδάκτορα Φιλολογίας. Το 1992 το Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λουβέν, στο Βέλγιο, του απένειμε τον βαθμό του Επίτιμου Διδάκτορα. Το 1994 εξελέγη μέλος της Βρετανικής Ακαδημίας.
Η Σαηεντολογία, Κοινωνική Επιστήμη και ο Ορισμός της Θρησκείας
από τον James A. Beckford, Καθηγητή Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Γουόργουικ, Αγγλία
Η Αλλαγή στην Κοινωνία και τα Νέα Θρησκευτικά Κινήματα
από τον Bryan R. Wilson,
Επίτιμο Καθηγητή Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης
Η Εκκλησία της Σαηεντολογίας
από τους Juha Pentikäinen, Marja Pentikäinen, Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι, Φινλανδία
Η Σχέση Ανάμεσα στη Σαηεντολογία και σε Άλλες Θρησκείες
από τον Fumio Sawada, Όγδοο κάτοχο των μυστικών της Γιου-Ίτσου Σίντο, της παλαιότερης θρησκείας στην Ιαπωνία· Πρόεδρο του Κέντρου Αχλούλ-Μπέιτ
Η Θρησκευτική Φύση της Σαηεντολογίας
από τον Geoffrey Parrinder, Μεθοδιστή ιερέα, Καθηγητή Συγκριτικής Μελέτης των Θρησκειών στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου
Θρησκευτική Φιλοσοφία, Θρησκεία και Εκκλησία
από τον G.C. Oosthuizen, Καθηγητή της Επιστήμης της Θρησκείας, Πανεπιστήμιο του Durban-Westville, Νατάλ, Νότια Αφρική
Σαηεντολογία Μια Νέα Θρησκεία
από τον M. Darrol Bryant, Τμήμα Θρησκευτικών Σπουδών, Κολέγιο Ρένισον, Πανεπιστήμιο του Γουότερλου, Οντάριο, Καναδάς
Αποστάτες και Νέα Θρησκευτικά Κινήματα
από τον Bryan R. Wilson,
Επίτιμο Καθηγητή Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης
Σαηεντολογία: Μια Ανάλυση και Σύγκριση των Θρησκευτικών της Συστημάτων και Δογμάτων
από τον Bryan R. Wilson,
Επίτιμο Καθηγητή Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης
Η Αξιοπιστία της Μαρτυρίας ενός Αποστάτη Σχετικά με Καινούργια Θρησκευτικά Κινήματα
από τον Lonnie D. Kliever, Διδάκτορα Φιλοσοφίας, Καθηγητή Θρησκευτικών Σπουδών
Η Θαλάσσια Οργάνωση και ο Ρόλος της στην Εκκλησία της Σαηεντολογίας
από τον Frank K. Flinn, Διδάκτορα Φιλοσοφίας, Βοηθό Καθηγητή στις Θρησκευτικές Σπουδές
Σύντομη Ανάλυση της Θρησκευτικής Φύσης της Σαηεντολογίας
από τους Gordon Melton, Baylor University, Samuel Hill, Gary Bouma, Irving Hexham
Οι Εκκλησιαστικές Υπηρεσίες της Εκκλησίας της Σαηεντολογίας
από τον Bryan R. Wilson,
Επίτιμο Καθηγητή Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης
Είναι η Σαηεντολογία Θρησκεία;
από τον Alan W. Black, Αναπληρωτή Καθηγητή Κοινωνιολογίας, Πανεπιστήμιο της Νέας Αγγλίας, Αρμιντέιλ, Νέα Νότια Ουαλία, Αυστραλία
Είναι η Σαηεντολογία Θρησκεία;
από τον Dean M. Kelley, Εθνικό Συμβούλιο Εκκλησιών
Ανεξιθρησκία και Θρησκευτική Ποικιλομορφία
από τον Bryan R. Wilson,
Επίτιμο Καθηγητή Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης
Σαηεντολογία Μια Θρησκεία στη Νότια Αφρική
από τον David Chidester, Καθηγητή Συγκριτικής Θρησκειολογίας, Πανεπιστήμιο του Κέιπ Τάουν, Νότια Αφρική
Σαηεντολογία: Μια Αληθινή Θρησκεία
από τον Urbano Alonso Galan, Καθηγητή Φιλοσοφίας και Θεολογίας, Γρηγοριανό Πανεπιστήμιο της Ρώμης
Σαηεντολογία: Ένας Δρόμος Πνευματικού Αυτοπροσδιορισμού
από τον Michael Sivertsev, Ρωσική Ακαδημία Επιστημών
Σαηεντολογία: Μια Λατρευτική Κοινότητα
από τον Lonnie D. Kliever, Νότιο Πανεπιστήμιο Μεθοδιστών
Η Σαηεντολογία και οι Σύγχρονοι Ορισμοί της Θρησκείας στις Κοινωνικές Επιστήμες
από τον Alejandro Frigerio, Καθηγητή Κοινωνιολογίας στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Αργεντινής, Μπουένος Άιρες
Σαηεντολογία και Ισλάμ: Μια Συγκριτική Μελέτη
από τον Fumio Sawada, Όγδοο κάτοχο των μυστικών της Γιου-Ίτσου Σίντο, της παλαιότερης θρησκείας στην Ιαπωνία· Πρόεδρο του Κέντρου Αχλούλ-Μπέιτ
Σαηεντολογία και Θρησκεία
από τον Christian Vonck, Πρύτανη στη Σχολή Συγκριτικής Μελέτης των Θρησκειών, Αμβέρσα, Βέλγιο
Σαηεντολογία: Μια Σύγκριση με τις Θρησκείες Ανατολής και Δύσης
από τον Per-Arne Berglie, Καθηγητή Ιστορίας της Θρησκείας στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης
Σαηεντολογία Η Κοσμολογία, η Ανθρωπολογία, το Σύστημα Ηθικής και η Μεθοδολογία της
από τον Regis Dericquebourg, Καθηγητή της Κοινωνιολογίας της Θρησκείας στο Πανεπιστήμιο Λιλ ΙΙΙ, Γαλλία
Σαηεντολογία – Η Ιστορία του Μορφολογικού της Πλαισίου
από τον Dario Sabbatucci, Καθηγητή της Ιστορίας των Θρησκειών στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης
Σαηεντολογία: Η Πραγματική της Φύση
από τον Harri Heino, Καθηγητή Θεολογίας του Πανεπιστημίου του Τάμπερε, Φινλανδία
Σαηεντολογία: Τα Διακριτικά Γνωρίσματα της Θρησκείας
από τον Frank K. Flinn, Αναπληρωτή Καθηγητή στις Θρησκευτικές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον