XXVI. Τα Είδη των Νέων Θρησκειών

Ενώ το σύνηθες είναι οι αιρετικοί οπαδοί των σεκτών να προκαλούν πολλές φορές μεγαλύτερη εχθρότητα από εκείνους με τους οποίους δεν υπάρχει ή δεν έχει υπάρξει ποτέ ίχνος κοινής πίστης και, ειδικά, οι πάλαι ποτέ ακολουθούντες την ίδια πίστη, που έχουν διαχωριστεί, να βιώνουν τη μεγαλύτερη αποδοκιμασία, ωστόσο, η σύγχρονη κοινωνία έχει κι αυτή επιδείξει σημαντική και επίμονη έλλειψη ανοχής έναντι μερικών από τις νέες θρησκείες που προέκυψαν μετά το τέλος του Β′ Παγκοσμίου πολέμου. Ενώ μερικές από αυτές τις κινήσεις μπορούν να ομαδοποιηθούν υπό την ευρεία «οικογενειακή ομοιότητα», μπορούμε, ανάμεσα στα άλλα, να διακρίνουμε ριζικές διαφορές. Οι κοινωνιολόγοι επιδίωξαν να καθορίσουν κάποιες ευρείες κατηγορίες, λιγότερο λόγω κοινών θεμάτων διδασκαλίας απ’ όσο λόγω ομοιότητας στόχων, υποθέσεων και προοπτικών, που είναι πράγματα που ενστερνίζονται οι διαφορετικές κινήσεις. Eυθέως και ευρέως διακρίνονται σε κινήσεις που περιγράφονται ως κινήσεις που «αποδέχονται τον κόσμο» και σε αυτές που «απαρνιούνται τον κόσμο». Οι κινήσεις που αποδέχονται τον κόσμο είναι αυτές που ανταποκρίνονται θετικά στον υπάρχοντα κοσμικό πολιτισμό και που προσφέρουν στους οπαδούς την προοπτική όχι μόνο της πνευματικής ευλογίας, αλλά υλικών και ψυχικών οφελών μέσω της ενισχυμένης συναισθηματικής ασφάλειας, θεραπείας, αυξημένης ικανότητας και της κοινωνικής και ίσως ακόμη και της οικονομικής επιτυχίας. Οι κινήσεις που απαρνιούνται τον κόσμο, σε αντίθεση, επιδιώκουν, στο μέτρο του δυνατού, να αποτραβήξουν τα μέλη τους από κάθε είδους ανάμειξη με την ευρύτερη κοινωνία και τον κοσμικό πολιτισμό και προσφέρουν προοπτικές ανταμοιβής είτε στην αποτραβηγμένη κοινότητα είτε στη μετά θάνατον μακαριότητα ή, μερικές φορές, και στα δύο. Αυτές οι ευρείες κατηγορίες, φυσικά, δικαιώνουν τα λεπτά σημεία κάθε θεωρίας ή πρακτικής κάθε κίνησης, αλλά κάνουν φανερό έναν βασικό διαχωρισμό, όσον αφορά τον προσανατολισμό μεταξύ των αρκετών εκατοντάδων νέων θρησκευτικών ομάδων που υπάρχουν στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες.

Αυτοί οι δύο βασικοί προσανατολισμοί δεν είναι κάτι το καινούργιο στην ιστορία της θρησκείας, όπως γίνεται φανερό από μια βιαστική γνωριμία, από τη μια μεριά, με τους στόχους των θελκτικών συστημάτων και, από την άλλη, με την ασκητική ηθική που απαρνιέται τον κόσμο του μεσαιωνικού Καθολικισμού ή, με διαφορετική μορφή, του Καλβινισμού του 17ου αιώνα. Και οι δύο προσανατολισμοί μπορούν να βρεθούν στον σύγχρονο κύριο κορμό του Χριστιανισμού, παρόλο που η «απάρνηση του κόσμου» έχει τελευταία δώσει τη θέση της σε ένα πιο δυνατό ρεύμα που έχει ως βασικό χαρακτηριστικό την «αποδοχή του κόσμου». Οι νέες όμως κινήσεις και των δύο τάσεων, παρά τους προσανατολισμούς που μερικές φορές μοιράζονται με την καθιερωμένη θρησκεία, υφίστανται ανταγωνισμό, εχθρότητα, παρενόχληση, ακόμη και διώξεις τις τελευταίες δεκαετίες. Γιατί, στη μία περίπτωση, συχνά διαφέρουν τόσο ριζικά σε θέματα οργάνωσης, μονοθεϊστικής δέσμευσης, στον χαρακτήρα της λατρευτικής πρακτικής, μεταξύ άλλων, που εύκολα κατηγορούνται ότι δεν έχουν σχέση με θρησκεία ή, στην άλλη περίπτωση, επειδή η θρησκεία τους πείθει τους οπαδούς της να αποτραβηχτούν από τα συνήθη κοσμικά θέματα ή τους πείθει να συμμετέχουν σε μυστικιστικές τελετές για μυημένους, θεωρούνται εχθροί της κοινωνίας.

XXVII. Οι Νέες Θρησκείες που Απαρνιούνται τον Κόσμο
ΚΑΝΤΕ ΛΗΨΗ ΤΗΣ ΛΕΥΚΗΣ ΒΙΒΛΟΥ