IRVING HEXHAM, ΔΙΔΑΚΤΟΡΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ
Ο Δρ Hexham έγραψε το 1978:
Έχει ζητηθεί η επαγγελματική μου γνώμη σχετικά με την υπόσταση της Σαηεντολογίας ως θρησκεία. Έχω μελετήσει υλικά της Εκκλησίας, μίλησα με μέλη της Εκκλησίας και διάβασα βιβλία σχετικά με τη Σαηεντολογία. Ως αποτέλεσμα αυτής της εργασίας, είμαι τώρα σε θέση να κάνω κάποιο σχόλιο σχετικά με την υπόσταση της Σαηεντολογίας ως θρησκεία.
Θα έπρεπε ίσως να πω κάτι για τον εαυτό μου, ώστε να δώσω τη δυνατότητα σε όποιον ίσως διαβάσει αυτό το κείμενο να κρίνει την εγκυρότητα των συμπερασμάτων μου.
Είμαι Ευαγγελιστής και πήρα το πτυχίο μου στις Θρησκευτικές Σπουδές από το Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ, όπου σπούδασα με τον Καθηγητή Ninian Smart. Στη συνέχεια έκανα έρευνα στην ιστορία των θρησκειών στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ με τον Rev. F. B. Welbourn. Ως πτυχιούχος φοιτητής επικέντρωσα τη δουλειά μου στην αλληλεπίδραση μεταξύ θρησκείας και κοινωνίας, μελετώντας για το μεταπτυχιακό μου δίπλωμα τα νέα θρησκευτικά κινήματα στη Βρετανία, και για το διδακτορικό μου τη σχέση μεταξύ Καλβινισμού και νοτιοαφρικανικού εθνικισμού στη Νότιο Αφρική. Από τότε που ολοκλήρωσα τη διπλωματική μου εργασία, συνέχισα να ενδιαφέρομαι για τη θρησκεία στη Νότιο Αφρική και για τα νέα θρησκευτικά κινήματα στη δυτική κοινωνία. Προς το παρόν κατέχω τη θέση του Βοηθού Καθηγητή της Φιλοσοφίας της Θρησκείας στο Κολέγιο Ρέτζεντ στο Βανκούβερ. Το Κολέγιο Ρέτζεντ είναι μια μεταπτυχιακή θεολογική σχολή προσηλωμένη στη χριστιανική θρησκεία.
Ένα από τα βασικά προβλήματα σχετικά με τη θρησκευτική φύση οποιουδήποτε κινήματος είναι το ζήτημα του ορισμού της θρησκείας. Παρόλο που οι μελετητές προσφέρουν πολλούς και διαφορετικούς ορισμούς για τη θρησκεία, σε γενικές γραμμές μπορούν να διαιρεθούν σε δύο κύριες κατηγορίες. Υπάρχουν οι ορισμοί που ορίζουν τη θρησκεία από την άποψη ενός οργανισμού που σχετίζεται με τη λατρεία και υπάρχουν και οι ορισμοί που ορίζουν τη θρησκεία από την άποψη του τρόπου ζωής. Για να αξιολογηθεί η θρησκευτική φύση της Σαηεντολογίας, άρχισα με τη χρήση του ορισμού που έδωσε ο Καθηγητής Νίνιαν Σμαρτ, που είναι μία από τις σημαντικότερες αυθεντίες στο πεδίο των θρησκευτικών σπουδών. Αυτός ο ορισμός δόθηκε σε ένα συμπόσιο στο Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ τον Δεκέμβριο του 1969 και βρίσκεται στη διατριβή του Καθηγητή Σμαρτ με τίτλο « Το Νόημα και η Σημασία της Θρησκείας». Στο τέλος του τμήματος του δοκιμίου του, παράγραφος 2.60, ο Καθηγητής Σμαρτ δίνει τον παρακάτω ορισμό:
Ένα σύνολο καθιερωμένων τελετουργικών που ταυτίζονται με την παράδοση και εκφράζουν και/ή προκαλούν ιερά συναισθήματα που απευθύνονται σε ένα επίκεντρο με τον χαρακτήρα θεού ή ημίθεου, ιδωμένα μέσα στο πλαίσιο του ανθρώπινου φαινομενολογικού περιβάλλοντος και τουλάχιστον εν μέρει περιγραφόμενα από μύθους ή από μύθους και δόγματα.
Επίσης, είναι προφανές, κατ’ εμέ, ότι η Σαηεντολογία μπορεί να χαρακτηριστεί ως θρησκεία, σύμφωνα με τους ορισμούς που βλέπουν τη θρησκεία ως έναν ολοκληρωμένο τρόπο ζωής.
Με βάση αυτόν τον ορισμό και απ’ ό,τι έχω μάθει για τη Σαηεντολογία, γίνεται σαφές ότι τόσο η διδασκαλία όσο και η πρακτική της Εκκλησίας της Σαηεντολογίας στη Βρετανική Κολομβία πληρούν τις προϋποθέσεις ώστε η Σαηεντολογία να οριστεί ως θρησκεία. Επίσης, είναι προφανές, κατ’ εμέ, ότι η Σαηεντολογία μπορεί να χαρακτηριστεί ως θρησκεία, σύμφωνα με τους ορισμούς που βλέπουν τη θρησκεία ως έναν ολοκληρωμένο τρόπο ζωής. Σχετικά με αυτό θα ήθελα να αναφερθώ σε μια άλλη διατριβή που παρουσιάστηκε στο συμπόσιο στο Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ το 1969 από τον Rev. F. B. Welbourn. Η διατριβή έχει τον τίτλο: «Προς την Εξάλειψη της Έννοιας της Θρησκείας». Σ’ αυτή τη διατριβή ο Rev. Welbourn υποστηρίζει με σθένος την αντίληψη ότι η θρησκεία είναι ένας ολοκληρωμένος τρόπος ζωής και όχι απλώς μια δραστηριότητα λατρείας. Με βάση τον δικό του ορισμό δεν υπάρχει καμιά απολύτως δυσκολία στην αναγνώριση της Σαηεντολογίας ως θρησκεία.
Εν κατακλείδι, θα ήθελα να προσθέσω ότι η θέση μου για τη θρησκευτική φύση της Σαηεντολογίας είναι παρόμοια με αυτή του Δρα Roy Wallis. Όπως κι εγώ, πιστεύει ότι η Σαηεντολογία είναι μια γνήσια έκφραση θρησκευτικής πίστης. Αλλά, όπως κι εγώ, θα ασκούσε κριτική σε συγκεκριμένες πεποιθήσεις και πρακτικές της Εκκλησίας της Σαηεντολογίας. Αυτή η δήλωση μπορεί να μετριαστεί με βάση το γεγονός ότι θα ασκούσα κριτική και σε πολλά άλλα θρησκευτικά κινήματα.
Irving Hexham
6 Φεβρουαρίου 1978
Όταν έγραψε αυτή τη διατριβή, ο Δρ Hexham ήταν Βοηθός Καθηγητής της Φιλοσοφίας της θρησκείας στο Κολέγιο Ρέτζεντ, στο Βανκούβερ του Καναδά.
