VII. Μια Κοινωνιολογική Ανάλυση
της Εξέλιξης της Εκκλησίας της Σαηεντολογίας

VII.I. Η Εξελιξη των Ιδεων της Σαηεντολογιας – Οι Προηγουμενες Ζωες

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 ο Λ. Ρον Χάμπαρντ είχε ήδη αρχίσει να αντιλαμβάνεται ότι οι προηγούμενες ζωές θα μπορούσαν να παίζουν σημαντικό ρόλο στην εξήγηση των προβλημάτων του ανθρώπου. Το ίδρυμα που ίδρυσε στην Ελίζαμπεθ, του Νιου Τζέρσεϊ, ήταν αφοσιωμένο εκείνη την εποχή σε μια μελέτη πιθανών ωφελειών από την «ανάκληση στη μνήμη» «των συνθηκών θανάτου σε παλαιότερες μετεμψυχώσεις». (Τζόζεφ A. Ουίντερ, Μια Ιατρική Έκθεση περί της Διανοητικής: Η Θεωρία και η Θεραπεία, Νέα Υόρκη: 1951, σελ. 189) Αυτό το ενδιαφέρον εξελίχθηκε σε μια ξεκάθαρη αφοσίωση στην άποψη ότι οι επιβλαβείς εμπειρίες σε προηγούμενες ζωές (όπως και στα παιδικά χρόνια του ατόμου) δημιούργησαν «έγγραμμα» (εντυπώσεις ή διανοητικές εικόνες οι οποίες απαρτίζουν την αντιδραστική διάνοια και συνδέονται με πόνο και αναισθησία και οι οποίες προξενούν αρρώστιες, αναστολές και, ως εκ τούτου, παράλογη συμπεριφορά). Επομένως, η Διανοητική και η Σαηεντολογία έπρεπε να επεκταθούν για να εκμηδενίσουν αυτά τα έγγραμμα όπως και αυτά που δημιουργήθηκαν από εμπειρίες στα παιδικά χρόνια κατά την τωρινή ζωή του ατόμου.

VΙΙ.ΙI. H Εξελιξη των Ιδεων τησ
Σαηεντολογιασ – Απο τη Διανοητικη στη Σαηεντολογια

Αυτή η διαταραχή του διανοητικού κόσμου ονομάστηκε, σε ένα άλλο επίπεδο, ως θήτα, το σύμπαν της σκέψης, που «διαταράχθηκε» από το ΜΕΣΤ. Το ώντιτινγκ είχε ως σκοπό να απελευθερώσει θήτα απ’ αυτό το εμπόδιο. Η έννοια του θήτα επαναπροσδιορίστηκε επίσης το 1951 και αναγνωρίστηκε ως «δύναμη της ζωής, élan vital (δημιουργική δύναμη ζωής), το πνεύμα, η ψυχή». (στο βιβλίο Η Επιστήμη της Επιβίωσης, σελ. 5) Σ’ αυτό το σημείο, το σύστημα πίστης του Λ. Ρον Χάμπαρντ μπορεί να λεχθεί ότι έγινε ένα σύστημα για τη θεραπεία της ψυχής. Αυτή η εξέλιξη έγινε πιο αισθητή όταν το 1952 ο Λ. Ρον Χάμπαρντ ίδρυσε τη Σαηεντολογία και αυτό το νέο, επεκταμένο σύστημα πίστης που συμπεριελάμβανε περισσότερα στοιχεία ενσωμάτωσε τη Διανοητική, δίνοντάς της ένα πιο ξεκάθαρο μεταφυσικό σκεπτικό. Το θήτα τώρα έγινε θήταν, ένα πιο σαφές αντίστοιχο της ψυχής και οι θρησκευτικές διαστάσεις του συστήματος έγιναν επίσης ξεκάθαρες. Ο θήταν θεωρήθηκε ως η βασική ταυτότητα του ατόμου, το ίδιο το άτομο (το οποίο έχει επίγνωση της επίγνωσής του) και η θεωρία της Σαηεντολογίας παρείχε τώρα τη μεταφυσική δικαιολόγηση για το σωτηριολογικό καθήκον της απελευθέρωσης του θήταν από τις δυσμενείς συνέπειες των παρελθοντικών ζωών (παλαιότερες καταλήψεις ανθρωπίνων σωμάτων).

VΙΙ.ΙΙI. H Εξελιξη των Ιδεων τησ
Σαηεντολογιασ – Ο Θηταν και το Σωμα

Δεν μπορεί κάποιος να λέει «ο θήταν μου» αφού, στην ουσία, το ίδιο το άτομο είναι ο θήταν που καταλαμβάνει ένα σώμα· υπό αυτή την έννοια, ο θήταν γίνεται αντιληπτός ως πιο σημαντικός και από την ψυχή, με τη συμβατική χριστιανική της ερμηνεία. Ο θήταν μπαίνει σε ένα σώμα (κατά, μετά ή ακόμα και πριν τη γέννηση) αναζητώντας μια ταυτότητα. Υπό αυτή την έννοια, η Σαηεντολογία έχει κάποια ομοιότητα με τις έννοιες που υιοθετούνται από τη βουδιστική θεωρία της μετενσάρκωσης. Ωστόσο, η περιγραφή του Λ. Ρον Χάμπαρντ περί της ανάληψης σωμάτων από τους θήταν είναι πιο σαφής και ακριβής από οποιαδήποτε από τις γραφές του Βουδισμού.

VΙΙ.IV. Αμεση και Απολυτη Σωτηρια

Ο αρχικός σκοπός του ώντιτινγκ της Σαηεντολογίας είναι η απελευθέρωση του θήταν από τους περιορισμούς της αντιδραστικής διάνοιας: ο απώτατος στόχος είναι η αποκατάσταση του θήταν, έτσι ώστε αυτός να επιτύχει μια σταθερή κατάσταση όπου δε θα έχει πια αντιδραστική διάνοια. Μετακινείται από την ενασχόληση με τον άμεσο και κοντινό στόχο της ίδιας του της επιβίωσης (του 1ου δυναμικού), σε μια όλο και πιο επεκτεινόμενη αναγνώριση των πιθανοτήτων της σωτηρίας, καθώς ο θήταν ταυτίζεται προοδευτικά με την οικογένεια, τους φίλους και συνεργάτες, το ανθρώπινο είδος, τον κόσμο των ζώων, το σύμπαν, τις πνευματικές καταστάσεις και το άπειρο ή τον Θεό. Έτσι, ο απώτατος σκοπός του θήταν που λειτουργεί μέσω των οκτώ δυναμικών είναι η επίτευξη μιας κατάστασης που μοιάζει με αυτή του Θεού, στην οποία οι Σαηεντολόγοι αναφέρονται ως «Πλήρως Λειτουργικός Θήταν» ή «Έμφυτη Κατάσταση».

VII.V. Η Σωτηριολογια τησ Σαηεντολογιασ

Αυτό το σχήμα είναι από μόνο του μια σωτηριολογία, ένα δόγμα σωτηρίας. Εάν η τελική κατάσταση φαίνεται να υπερβαίνει τη σωτηρία, όπως αυτή αξιώνεται συνήθως από τη χριστιανική θρησκεία, αυτό είναι επειδή οι σωτηριολόγοι συχνά πραγματεύονται την άμεση παρά την απώτατη λύτρωση. Ο Χριστιανισμός έχει, επίσης, αρχές σύμφωνα με τις οποίες ο άνθρωπος είναι συν-κληρονόμος με τον Χριστό, αν και η πιο περιορισμένη προοπτική της ψυχής, που τελικά φτάνει στον παράδεισο, συχνά αφήνει ικανοποιημένους και την Εκκλησία και τον λαό. Ακόμα κι έτσι, σε μερικά κινήματα –ο Μορμονισμός είναι ένα παράδειγμα– αναγνωρίζεται σαφώς η ιδέα ότι ο άνθρωπος φτάνει σε μια θεϊκή κατάσταση. Οι τρόποι με τους οποίους θα επιτευχθεί η σωτηρία διαφέρουν στη Σαηεντολογία, αλλά η μακροπρόθεσμη ιδέα της σωτηρίας της ψυχής αναγνωρίζεται εύκολα στις διδασκαλίες της. Στην πρακτική εφαρμογή της δίνεται έμφαση στους άμεσους στόχους της διάσωσης της διανοητικής υγείας του ατόμου, την ανακούφιση της ψυχικής του οδύνης και την παροχή βοήθειας προς το άτομο ώστε αυτό να ξεπεράσει την κατάθλιψη· ωστόσο, αυτοί οι στόχοι δικαιολογούνται βάσει της σωτηριολογίας που αναφέρεται παραπάνω.

VΙΙ.VI. Ομοιοτητεσ με τον Βουδισμο και τη Σχολη Σανκια

Οι μηχανικοί παράγοντες της ζωής, όπως αυτοί χαρακτηρίζονται από τη Σαηεντολογία, έχουν μια αξιοσημείωτη ομοιότητα με τους παράγοντες που υιοθετεί τόσο ο Βουδισμός όσο και η σχολή Σάνκια του Ινδουισμού. Η συσσώρευση της αντιδραστικής διάνοιας έχει κάποια ομοιότητα με την ιδέα του κάρμα. Η αρχή των παλαιοτέρων ζωών έχει πολλές ομοιότητες με τις θεωρίες της μετενσάρκωσης στις ανατολικές θρησκείες. Η ιδέα της απόκτησης πρόσβασης σε επίπεδα συνειδητότητας βρίσκεται στη Γιόγκα (η σχολή της Γιόγκα σχετίζεται στενά μ’ αυτή της Σάνκια) και ο γιόγκι πιστεύεται ότι είναι ικανός να αποκτήσει υπερφυσική δύναμη.

VΙΙ.VII. Η Λυτρωση ωσ Παγκοσμια και ωσ Ατομικη Πιθανοτητα

Η απώτατη προοπτική της σωτηρίας για τον θήταν περιλαμβάνει την ιδέα της επιβίωσης για την ανθρωπότητα καθώς και για τα ζώα και για το υλικό σύμπαν, μέσω της χρήσης της Σαηεντολογίας. Αυτό το στοιχείο ενδιαφέροντος για την κοινωνία και τον κόσμο υπάρχει σαφώς στη Σαηεντολογία. Η ιδέα τού «να κάνουμε τον πλανήτη Κλήαρ» (μέσω της παραγωγής «Κλήαρ» – ανθρώπων που έχουν απαλλαγεί πλήρως από την αντιδραστική διάνοια) έχει τεθεί ως στόχος. Ο Λ. Ρον Χάμπαρντ πάντως, κατά καιρούς, επανατοποθέτησε την έμφαση και έγραψε «Η Σαηεντολογία δεν ενδιαφέρεται να “σώσει τον κόσμο”, αλλά να κάνει τα ικανά άτομα ακόμα πιο ικανά μέσω συγκεκριμένης τεχνολογικής ενασχόλησης με το ίδιο το άτομο, δηλαδή το πνεύμα». (Ο Χαρακτήρας της Σαηεντολογίας, 1968, σελ. 5) Ωστόσο, αυτό στο οποίο δίνεται η έμφαση εδώ ίσως είναι ότι η σωτηρία του κόσμου είναι στενά συνδεδεμένη με τη σωτηρία των μεμονωμένων θήταν – μια συνηθισμένη ευαγγελική έμφαση.

VΙΙ.VIII. Η Ηθικη στη Σαηεντολογια

Θεωρείται μερικές φορές ότι αποτελεί χαρακτηριστικό μιας θρησκείας το να περιγράφει έναν κώδικα ηθικής, αν και οι θρησκείες ποικίλλουν αξιοσημείωτα στον βαθμό στον οποίο αφοσιώνονται σε έναν συγκεκριμένο κώδικα ηθικής. Η Σαηεντολογία ξεκίνησε με τους γενικούς στόχους της ενίσχυσης των δυνατοτήτων του ατόμου. Δίνοντας έμφαση στην ελευθερία, υιοθέτησε μια πιο ανεκτική προσέγγιση της ηθικής απ’ όσο αυτή που εκφράζουν οι παραδοσιακές χριστιανικές Εκκλησίες. Πάντως, από τις πολύ πρώιμες περιγραφές της Διανοητικής, ο Λ. Ρον Χάμπαρντ ξεκαθάρισε ότι το άτομο είναι υπεύθυνο για τους δικούς του περιορισμούς, ότι ένας θήταν είναι κατά βάση καλός και ότι, προκειμένου να μην εκτελέσει περισσότερες επιβλαβείς πράξεις, θα λιγόστευε την ίδια του τη δύναμη. Η έμφαση στο ώντιτινγκ δίνεται επίσης στην απαίτηση να αντιμετωπίσει το άτομο τα προβλήματα και να αναλάβει την ευθύνη για το δικό του ευ ζην. Πρέπει να αναγνωρίσει τις «όβερτ πράξεις» (επιζήμιες πράξεις) που έχει διαπράξει τόσο στην παρούσα όσο και στις προηγούμενες ζωές του.

Η επιβίωση, ως αρχή της Σαηεντολογίας, συμμορφώνεται με τη γενική αρχή όλων των θρησκειών – τη σωτηρία. Η ηθική δράση θεωρείται ως ορθολογική συμπεριφορά που συντελεί σ’ αυτόν τον σκοπό.

Σε μια σημαντική έκδοση με τίτλο Εισαγωγή στην Ηθική της Σαηεντολογίας ο Λ. Ρον Χάμπαρντ περιέγραψε τα πρότυπα ηθικής που απαιτούνται από έναν Σαηεντολόγο και κατέστησε ξεκάθαρο το ότι η δέσμευση στην ηθική είναι θεμελιώδης για την πίστη. Ο στόχος του ατόμου είναι η επιβίωση – εννοώντας την επιβίωση και στα οκτώ δυναμικά, από το ενδιαφέρον για τον εαυτό και την οικογένεια μέχρι το ενδιαφέρον για την παρόρμηση προς την ύπαρξη ως άπειρο, το ονομαζόμενο δυναμικό του Θεού (βλέπε παράγραφο VI.IX.). Η επιβίωση, ως αρχή της Σαηεντολογίας, συμμορφώνεται με τη γενική αρχή όλων των θρησκειών – τη σωτηρία. Η ηθική δράση θεωρείται ως ορθολογική συμπεριφορά που συντελεί σ’ αυτόν τον σκοπό. Έτσι, ο Λ. Ρον Χάμπαρντ έθεσε βαρύτητα στην ανάγκη να εφαρμόζονται πρότυπα ηθικής από το άτομο όσον αφορά τη διαγωγή του και το άτομο να συμπεριφέρεται ορθολογικά εάν θέλει να επιτύχει τη δική του σωτηρία και να διευκολύνει τη σωτηρία όλης της ανθρωπότητας. Έτσι, με τρόπους ανάλογους με τη δέσμευση του βουδιστή να κάνει καλές πράξεις για το δικό του το καλό, ώστε να βελτιώσει το μελλοντικό του κάρμα, κατευθύνεται και ο Σαηεντολόγος προς την ορθολογική συμπεριφορά –δηλαδή, προς την ηθική συμπεριφορά– προς την επίτευξη της επιβίωσης τόσο για τον εαυτό του όσο και για τις διευρυνόμενες ομάδες που αντιπροσωπεύονται από τα οκτώ δυναμικά. Ο Λ. Ρον Χάμπαρντ έγραψε: «Ηθική είναι οι ενέργειες στις οποίες προβαίνει το άτομο από μόνο του για να πετύχει τη βέλτιστη επιβίωση για τον εαυτό του και τους άλλους σε όλα τα δυναμικά. Οι ενέργειες ηθικής είναι ενέργειες επιβίωσης. Χωρίς τη χρήση της ηθικής το άτομο δε θα επιβιώσει». (σελ. 19) Με τον όρο επιβίωση δεν εννοείται η απλή επιβίωση. Πρόκειται περισσότερο για επιβίωση σε μια ευτυχή κατάσταση. «Η επιβίωση μετριέται με ευχαρίστηση». (σελ. 31) Έτσι, όπως στον Χριστιανισμό, η σωτηρία συνεπάγεται μια κατάσταση ευτυχίας. «Αλλά η καθαρή καρδιά και τα καθαρά χέρια είναι ο μόνος τρόπος για να αποκτήσετε ευτυχία και επιβίωση». (σελ. 28) Έτσι, στην πράξη, η επίτευξη της επιβίωσης απαιτεί την τήρηση των ηθικών προτύπων. Ο Λ. Ρον Χάμπαρντ έγραψε: «Όσον αφορά τα ιδανικά, την εντιμότητα, την αγάπη του ανθρώπου προς το συνάνθρωπό του, κανείς δεν μπορεί να επιβιώσει σε ικανοποιητικό βαθμό όταν αυτά απουσιάζουν». (σελ. 24) Η ηθική της Σαηεντολογίας περιλαμβάνει ηθικούς κώδικες, αλλά προχωρά περαιτέρω στον αναγκαίο ορθολογισμό της ηθικής της Σαηεντολογίας, η εφαρμογή της οποίας φαίνεται ως ο μόνος τρόπος με τον οποίο η επιδείνωση της κατάστασης της σύγχρονης ηθικής και οι δραστηριότητες των αντικοινωνικών προσωπικοτήτων μπορούν να αναχαιτιστούν και να απελευθερωθεί το ανθρώπινο είδος.

Το 1981 ο Λ. Ρον Χάμπαρντ σχημάτισε ένα σύνολο από ηθικά διδάγματα που λέγεται ότι βασίζονται στην κοινή λογική. Περιέγραψε το βιβλιαράκι στο οποίο αυτά τα διδάγματα παρουσιάζονταν ως ένα «μεμονωμένο έργο... που δεν αποτελεί τμήμα οποιουδήποτε θρησκευτικού δόγματος» και είχε ως σκοπό τα βιβλιαράκια αυτά να διανεμηθούν ευρέως ως λύση στην έκπτωση των ηθικών προτύπων της σύγχρονης κοινωνίας. Ωστόσο, οι Σαηεντολόγοι υιοθέτησαν αυτόν τον κώδικα ηθικής ως τμήμα της θρησκείας τους. Αυτός ο κώδικας αντηχεί σε αξιοσημείωτο βαθμό τόσο τον Δεκάλογο όσο και άλλα διδάγματα της χριστιανικής ηθικής, διατυπωμένα σε σύγχρονη γλώσσα και με την προσθήκη κοινωνικής, λειτουργικής και πραγματιστικής εξήγησης για πολλά από τα διδάγματα που παρατίθενται. Ο κώδικας απαγορεύει τον φόνο, την κλοπή, την ανειλικρίνεια, κάθε παράνομη πράξη, την πρόκληση βλάβης σε καλοπροαίρετους ανθρώπους και επιβάλλει, μεταξύ άλλων, την πίστη στους σεξουαλικούς συντρόφους, τον σεβασμό στους γονείς, τη βοήθεια στα παιδιά, την εγκράτεια, την υποστήριξη μιας δίκαιης κυβέρνησης, την εκπλήρωση των υποχρεώσεων, τον σεβασμό για τις θρησκευτικές πεποιθήσεις των άλλων, τη φροντίδα για την υγεία και για το περιβάλλον, την εργατικότητα και την ικανότητα. Περιέχει, τόσο με αρνητικούς όσο και με θετικούς όρους, μια εκδοχή του χρυσού κανόνα που απαντάται συχνά σε χριστιανικές παραδόσεις ως: «Να μην κάνεις σε άλλους ό,τι δε θα ήθελες να κάνουν αυτοί σ’ εσένα». Το βιβλίο παροτρύνει τους αναγνώστες του να δώσουν αντίτυπά του σε όλους τους άλλους για την ευτυχία και την επιβίωση των οποίων ενδιαφέρεται ο αναγνώστης.

VΙΙ.IX. Οι Θρησκευτικες Αξιωσεισ τησ Σαηεντολογιασ

Παρά τα διάφορα στοιχεία που περιγράφονται παραπάνω και τα οποία σχετίζονται με τη θρησκεία, η Σαηεντολογία δεν υποστήριξε εξαρχής ότι είναι θρησκεία. Ακόμα και όταν, το 1954, ενσωματώθηκαν τρεις εκκλησίες ως Σαηεντολογία (με κάπως διαφορετικούς τίτλους), οι θρησκευτικές προεκτάσεις της Σαηεντολογίας δεν είχαν εξερευνηθεί ακόμα πλήρως. Ωστόσο, ο Λ. Ρον Χάμπαρντ επιβεβαίωσε ότι η Σαηεντολογία είχε θρησκευτικούς στόχους. Έγραψε: «Η Σαηεντολογία έχει επιτύχει τον στόχο της θρησκείας όπως εκφράζεται σε όλη τη γραπτή ιστορία του Ανθρώπου: την απελευθέρωση της ψυχής μέσω της σοφίας. Είναι μια πολύ πιο πνευματική θρησκεία απ’ όλες όσες ήταν γνωστές στη Δύση μέχρι το 1950. Εάν εμείς, χωρίς θεραπεία, απλώς διδάσκαμε τις αλήθειές μας, θα φέρναμε τον πολιτισμό σε μια βάρβαρη Δύση». (Η Δημιουργία της Ανθρώπινης Ικανότητας, σελ. 419) Σίγουρα, o Λ. Ρον Χάμπαρντ θεωρούσε τον Χριστιανισμό, σε κάποιες από τις πλευρές του, λιγότερο προχωρημένο από τον Βουδισμό, χαρακτηρίζοντας τη χριστιανική ημέρα της κρίσης ως «...μια πρωτόγονη ερμηνεία αυτού για το οποίο μιλούσε ο Γκαουτάμα Βούδας: την απελευθέρωση της ψυχής από τον κύκλο της γέννησης και του θανάτου». (Διαλέξεις στο Φίνιξ, 1968, σελ. 52) Η ίδια η Σαηεντολογία ήταν μια θρησκεία «με την παλαιότερη και πληρέστερη έννοια». (το ίδιο βιβλίο, σελ. 35) Στο βιβλίο Ο Χαρακτήρας της Σαηεντολογίας, 1968, ο Λ. Ρον Χάμπαρντ επανέλαβε μερικά απ’ αυτά τα προαναφερθέντα σημεία και ισχυρίστηκε ότι το υπόβαθρο της Σαηεντολογίας συμπεριλαμβάνει τις Βέδες, το Ταό, τον Βούδα, τους Εβραίους και τον Ιησού, καθώς και ένα πλήθος φιλοσόφων. Η Σαηεντολογία «έφερε την πρώτη θρησκευτική τεχνολογία για την υπέρβαση της αφόρητης αμέλειας που είχε συσσωρευτεί στον πνευματικό χώρο» (σελ. 10) και αυτό το αντιλαμβανόταν ως έναν συνδυασμό της εντιμότητας και της ακρίβειας που είχε ο Γκαουτάμα Βούδα με την επιτακτική και παραγωγική χρηστικότητα που είχε ο Χένρυ Φορντ. (σελ. 12) Φαντάστηκε τον ώντιτορ ως κάποιον εκπαιδευμένο στην τεχνολογία του ώντιτινγκ και τη Σαηεντολογική εκπαίδευση ως θρησκευτική επιμόρφωση.

VII.X. Ο Λ. Ρον Χαμπαρντ ωσ Θρησκευτικοσ Ηγετησ

Τίθεται συχνά ο ισχυρισμός (από τους οπαδούς τους, εάν όχι από τους ίδιους) ότι οι ιδρυτές των θρησκευτικών κινημάτων είναι ιδιαίτεροι αντιπρόσωποι αποκάλυψης μέσω των οποίων εκφράζεται ένα υπέρτατο ον. Αυτή η προφητική ιδιότητα των θρησκευτικών ηγετών είναι χαρακτηριστική των κινημάτων στη γενική ιουδαιο-χριστιανο-ισλαμική παράδοση, αλλά στην ινδουιστικο-βουδιστική παράδοση ο θρησκευτικός ηγέτης φαίνεται συνηθέστερα ως ένας δάσκαλος που βοηθά τους οπαδούς του δείχνοντάς τους το μονοπάτι προς τη διαφώτιση το οποίο ο ίδιος έχει βαδίσει. Ο Λ. Ρον Χάμπαρντ ταιριάζει πολύ περισσότερο μ’ αυτό το δεύτερο πρότυπο. Παρουσιάζεται ως ένας δάσκαλος, ο οποίος, αντί να του έχουν αποκαλυφθεί κάποιες θρησκευτικές αλήθειες, λέγεται ότι έχει ανακαλύψει, μέσω επιστημονικής έρευνας, δεδομένα τα οποία υποδεικνύουν ορισμένες θεραπευτικές πρακτικές και ένα σύνολο μεταφυσικών γνώσεων, το οποίο εξηγεί την ανώτερη ύπαρξη του ανθρώπου και τον απώτατο προορισμό του. Σύγχρονα Σαηεντολογικά έργα παρουσιάζουν μια ιδανική εικόνα του Λ. Ρον Χάμπαρντ, ο οποίος περιγράφεται άμεσα ως μεγαλοφυΐα, με στυλ πολύ παρόμοιο με εκείνο των εγκωμιαστικών βιογραφιών που έχουν δημιουργηθεί για να ενισχύσουν τη φήμη και να επαινέσουν τη μοναδική εμπειρία προφητών, γκουρού και ιδρυτών θρησκευτικών κινημάτων. (για παράδειγμα, Τι Είναι η Σαηεντολογία; σελ. 83-137) Στη χριστιανική παράδοση οι θρησκευτικοί ηγέτες, των οποίων οι ρόλοι και η καλή φήμη προσεγγίζουν περισσότερο τον ρόλο και τη φήμη του Λ. Ρον Χάμπαρντ, είναι η Μέρι Μπέικερ Έντι, ιδρύτρια της Χριστιανικής Επιστήμης, καθώς και οι ηγέτες των διαφόρων κινημάτων της Νέας Σκέψης, από τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα.

VΙΙ.XI. Θρησκεια και Οργανωση τησ Εκκλησιασ

Δεν είναι καθόλου απαραίτητο για μια θρησκεία ή ένα θρησκευτικό σύστημα να έχει οργανωθεί ως Εκκλησία. Τα πνευματικά στοιχεία μέσα στη Σαηεντολογία ήταν ορατά, ακόμα και πριν αυτό το κίνημα να επισημοποιήσει την ύπαρξη εκκλησιαστικών οργανισμών και αυτά τα στοιχεία, συνδυασμένα, σίγουρα επαληθεύουν τον χαρακτηρισμό του συστήματος πίστης της Σαηεντολογίας ως θρησκεία. Αλλά ακόμα και αν η οργάνωση ως Εκκλησία αποτελούσε κριτήριο για τον χαρακτηρισμό ως θρησκεία, η Σαηεντολογία πληροί και αυτή την προϋπόθεση. Η Εκκλησία επικυρώθηκε ως νομικό πρόσωπο, διακηρύχθηκε το Πιστεύω της κατά τη δεκαετία του 1950 και καθορίστηκε η μορφή ορισμένων τελετών. Το Πιστεύω και οι τελετές επισφράγισαν και θεσμικά τις ρητές δεσμεύσεις του συστήματος πίστης της Σαηεντολογίας. Η εκκλησιαστική δομή της Σαηεντολογίας έχει ιεραρχικό χαρακτήρα και αντικατοπτρίζει το βαθμιδωτό σύστημα εκμάθησης και πνευματικής διαφώτισης που απαιτείται για να κατέχει κάποιος άριστα τις διδασκαλίες της. Οι οργανισμοί χαμηλότερων επιπέδων λειτουργούν ως ιεραποστολές που μπορούν να εκληφθούν ως ευαγγελιστικοί φορείς. Οι χαμηλότερες στην ιεραρχία εκκλησίες αναλαμβάνουν αυτό που θα χαρακτηρίζαμε ως βασική εκπαίδευση των ιερέων, η οποία οδηγεί στη χειροτονία και εξυπηρετούν τα εκκλησιάσματα των «ενοριτών» της περιοχής. Αυτή η σειρά εκκλησιαστικής οργάνωσης αποτελεί τον πυρήνα του συστήματος. Πιο πάνω απ’ αυτό το επίπεδο υπάρχουν υψηλότερα επίπεδα εκκλησιαστικών οργανισμών που ασχολούνται με την προχωρημένη εκπαίδευση των ώντιτορ και με το προχωρημένο ώντιτινγκ. Οι υψηλότερου επιπέδου οργανισμοί παρέχουν καθοδήγηση για τα χαμηλότερου επιπέδου ιδρύματα. Ανάλογα μ’ αυτή τη δομή, η Εκκλησία έχει αναπτύξει ένα σύνολο εθελοντών λειτουργών που απαρτίζεται από μη κληρικούς οι οποίοι υποβάλλονται σε εκπαίδευση για κοινωνική και κοινοτική εργασία. Αυτό το σύνολο λειτουργών είναι και το ίδιο οργανωμένο ιεραρχικά, με κάθε βαθμίδα να χαρακτηρίζεται από την πιστοποίηση της ολοκλήρωσης εκπαιδευτικών μαθημάτων. Στα χαμηλότερα επίπεδα προσόντων, οι εθελοντές λειτουργοί αναλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, να επισκέπτονται φυλακές και νοσοκομεία, ενώ οι λειτουργοί ανωτέρων επιπέδων επιδιώκουν, όπου τους το επιτρέπει ο αριθμός τους, να δημιουργούν εκκλησιάσματα Σαηεντολόγων. Η τυπική γενική εκκλησιαστική δομή φέρει κάποια ομοιότητα προς αυτή των χριστιανικών δογμάτων, όσο κι αν διαφέρουν οι διδαχές και οι πρακτικές. Ο θεσμός των εθελοντών λειτουργών θυμίζει ελαφρά τη λαϊκή διακονία των Αγγλικανών και άλλων Εκκλησιών.

VΙΙ.ΧΙΙ. Το Πιστευω τησ Σαηεντολογιασ

Σε ένα έργο με τίτλο, Οι Τελετές της Ιδρυτικής Εκκλησίας της Σαηεντολογίας, 1966, εξηγείται ότι «σε μια λειτουργία της εκκλησίας της Σαηεντολογίας δε χρησιμοποιούμε προσευχές, συμπεριφορές ευλάβειας ή απειλές για καταδίκη. Χρησιμοποιούμε τα γεγονότα, τις αλήθειες, την κατανόηση που έχουν ανακαλυφθεί στην επιστήμη της Σαηεντολογίας». (σελ. 7) Το Πιστεύω της Εκκλησίας της Σαηεντολογίας δίνει μεγάλη έμφαση στα ανθρώπινα δικαιώματα. Δηλώνει την πεποίθηση ότι οι άνθρωποι έχουν γεννηθεί ίσοι και έχουν δικαίωμα στην προσωπική τους θρησκευτική πρακτική και εφαρμογή, στη ζωή τους, στην πνευματική τους υγεία, στην άμυνά τους και στο να «συνιστούν, να επιλέγουν και να βοηθούν ή να υποστηρίζουν τους δικούς τους οργανισμούς, τις δικές τους εκκλησίες και τις δικές τους κυβερνήσεις και να σκέφτονται, να μιλούν και να γράφουν ελεύθερα τη γνώμη τους...». Επίσης δηλώνει την πεποίθηση ότι «η μελέτη της διάνοιας και η θεραπεία παθήσεων διανοητικής αιτίας δε θα πρέπει να διαχωρίζεται από τη θρησκεία ούτε να παραχωρείται σε μη θρησκευτικούς τομείς». Υποστηρίζεται ότι «ο Άνθρωπος είναι κατά βάση καλός, επιδιώκει να επιβιώσει, η επιβίωσή του εξαρτάται από τον ίδιο, από τους συνανθρώπους του και από την επίτευξη εκ μέρους του της αδελφοποίησής του με το σύμπαν». Δηλώνεται επίσης ότι «...εμείς στην Εκκλησία μας πιστεύουμε ότι ο νόμος του Θεού απαγορεύει στον άνθρωπο να καταστρέψει το είδος του· να καταστρέψει την πνευματική υγεία κάποιου άλλου· να καταστρέψει ή να υποδουλώσει την ψυχή ενός άλλου· να καταστρέψει ή να μειώσει την επιβίωση των συντρόφων ή της ομάδας του. Κι εμείς στην Εκκλησία μας πιστεύουμε ότι το πνεύμα μπορεί να σωθεί και ότι μόνο το πνεύμα μπορεί να σώσει ή να θεραπεύσει το σώμα».

VΙΙ.XIIΙ. Τελετεσ τησ Σαηεντολογιασ

Η τελετή του γάμου και η τελετή της κηδείας που καθορίζονται για την Εκκλησία, αν και κάπως μη συμβατικές, δεν απέχουν πολύ από τη γενική πρακτική της δυτικής κοινωνίας. Η τελετή της βάπτισης, η οποία αναφέρεται ως «τελετή ονοματοδοσίας», είναι πιο ξεκάθαρα αφοσιωμένη στις αρχές του συστήματος πίστης της Σαηεντολογίας. Ο σκοπός της είναι να βοηθήσει τον θήταν ο οποίος έφτασε πρόσφατα και απέκτησε αυτό το συγκεκριμένο σώμα. Στη φάση της απόκτησης ενός νέου σώματος ο θήταν θεωρείται ότι δεν αντιλαμβάνεται την ταυτότητά του και αυτή η τελετή ονοματοδοσίας είναι ένας τρόπος να βοηθηθεί ο θήταν να μάθει την ταυτότητα του νέου του σώματος, των γονέων αυτού του σώματος και των αναδόχων που θα βοηθήσουν το νέο ον. Αυτή η τελετή είναι, συνεπώς, κάποιου είδους διαδικασία προσανατολισμού και έρχεται σε πλήρη συμφωνία με τα μεταφυσικά πιστεύω της Σαηεντολογίας.

VIII. Αντιλήψεις περί Λατρείας και Σωτηρίας
ΚΑΝΤΕ ΛΗΨΗ ΤΗΣ ΛΕΥΚΗΣ ΒΙΒΛΟΥ