ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΣΕΒΑΣΜΟ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ Ή ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ

1. ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΗΨΗ ΕΥΘΥΝΩΝ

Οι δημοσιογράφοι είναι υπόλογοι για τις κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες των ενεργειών τους και έχουν καθήκον να διατηρούν τα υψηλότερα ηθικά και επαγγελματικά πρότυπα.

Οι δημοσιογράφοι θα επιχειρούν σχολαστικά να αναφέρουν την αλήθεια· θα σέβονται το δικαίωμα του κοινού να γνωρίζει την αλήθεια· θα διασφαλίζουν ότι οι πληροφορίες που διαδίδουν είναι δίκαιες και αντικειμενικές· θα διορθώνουν αμέσως και εμφανώς οποιοδήποτε ανακριβές υλικό· και θα διαθέτουν το δικαίωμα να απαντούν σε κατάλληλες περιστάσεις.

Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης [43] είναι υπεύθυνα για κάθε υλικό που κυκλοφορεί διά μέσου αυτών.

2. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

Το δικαίωμα του κοινού στην πληροφόρηση είναι ένα θεμελιώδες δικαίωμα και ακρογωνιαίος λίθος μιας ελεύθερης και δημοκρατικής κοινωνίας. Έτσι, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ασκούν έναν ουσιαστικό ρόλο στην κοινωνία, ο οποίος απαιτεί μεγάλη αίσθηση ευθύνης απέναντι στο κοινό. Η ελευθερία του λόγου, η ελευθερία πληροφόρησης και η ελευθερία του Τύπου αντιπροσωπεύουν την καρδιά της δημοκρατίας. Ένα ελεύθερο, ανεξάρτητο μέσο ενημέρωσης είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της διαφάνειας και μιας ανοιχτής και ισχυρής δημοκρατικής κοινωνίας· είναι καθοριστικής σημασίας για την ανάπτυξη και την ενίσχυση αποτελεσματικών δημοκρατικών συστημάτων.

Ένα υπεύθυνο μέσο μαζικής ενημέρωσης αναγνωρίζει τη ζωτική ανάγκη της ελεύθερης ροής των πληροφοριών και τον αντίκτυπο που έχουν αυτές στη διαμόρφωση της κοινής αντίληψης. Λαμβάνει υπόψη του τη δεοντολογική του ευθύνη απέναντι στο κοινό και την ανάγκη του για τον σεβασμό και την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ένα υπεύθυνο μέσο μαζικής ενημέρωσης έχει το δικαίωμα και το καθήκον να αναφέρει και να σχολιάζει όλα τα θέματα δημοσίου συμφέροντος με σεβασμό στα δικαιώματα και τις ελευθερίες των ατόμων και των θεσμών. Προάγει την κατανόηση και τη συμμετοχή στη δημοκρατική διαδικασία για όλους.

Ένα υπεύθυνο μέσο μαζικής ενημέρωσης εκφράζει ελεύθερα προσωπικές απόψεις ή απόψεις ομάδων, εντός των ορίων της πλουραλιστικής διαμάχης μεταξύ ιδεών. Αποδέχεται ότι η ελευθερία της έκφρασης μπορεί να υπόκειται σε περιορισμούς ή σε θέσπιση ορίων όταν απειλούνται άλλα θεμελιώδη δικαιώματα. Λαμβάνει ειδική μέριμνα ώστε να μην παραβιάζει άλλα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και λαμβάνει υπόψη του τα δικαιώματα των ατόμων για ιδιωτικότητα, τιμή και αξιοπρέπεια όταν προάγει την ελεύθερη ροή πληροφοριών.

Ένα υπεύθυνο μέσο μαζικής ενημέρωσης σέβεται τα επικρατούντα πρότυπα ηθικής και ηθών και αποφεύγει να ικανοποιεί χαμηλά ένστικτα ή χυδαιότητες.

Ένα υπεύθυνο μέσο μαζικής ενημέρωσης ενθαρρύνει το δικαίωμα του κοινού να γνωρίζει και το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης. Στοχεύει στην προώθηση της ελεύθερης ροής πληροφοριών και τη διαφάνεια, και ακολουθεί πιστά τις αρχές που προάγουν και προασπίζουν τον σεβασμό προς την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, όπως αυτές αντικατοπτρίζονται στο Ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών για την Καταπολέμηση της Δυσφήμισης των θρησκειών.

Ένα υπεύθυνο μέσο μαζικής ενημέρωσης αγωνίζεται για την ειρήνη, τη δημοκρατία, την κοινωνική πρόοδο και τον σεβασμό για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αναγνωρίζει, σέβεται και προστατεύει την ποικιλομορφία της γνώμης. Αντιτίθεται σε διακρίσεις για οποιονδήποτε λόγο.

Ένα υπεύθυνο μέσο μαζικής ενημέρωσης προβαίνει σε σοβαρές προσπάθειες για τη μείωση της άγνοιας, προώθηση της καλύτερης κατανόησης, την ανακούφιση της πολιτιστικής και θρησκευτικής έλλειψης ευαισθησίας μεταξύ των λαών και τη διευκόλυνση του διαλόγου μεταξύ εθνών.

Ένα υπεύθυνο μέσο μαζικής ενημέρωσης διασφαλίζει ότι η παρουσίαση και η διάδοση εικόνων συμμορφώνεται με τις ίδιες απαιτήσεις και τα ίδια υψηλά πρότυπα που ισχύουν για τις γραπτές ή προφορικές παρουσιάσεις.

3. ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

Ένα υπεύθυνο μέσο μαζικής ενημέρωσης χρησιμεύει ως φρουρός για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Κατά συνέπεια, δεν πυροδοτεί ούτε ενσπείρει διακρίσεις που βασίζονται στην εθνικότητα, τη θρησκεία, τις πολιτιστικές παραδόσεις ή παρόμοιες βάσεις. Αναγνωρίζει και σέβεται την ποικιλομορφία και τα δικαιώματα των μειονοτήτων.

Ένα υπεύθυνο μέσο μαζικής ενημέρωσης αποφεύγει αναφορές που δείχνουν διάκριση ή δυσφήμιση απέναντι σε θρησκευτικές πεποιθήσεις και πνευματικές αξίες.

Ένα υπεύθυνο μέσο μαζικής ενημέρωσης δεν αναφέρεται σε θρησκείες ή θρησκευτικούς θεσμούς με τρόπο που δείχνει προκατάληψη, πόλωση ή με υποτιμητικό κείμενο· όταν θρησκευτικές αναφορές κρίνονται ουσιώδεις για το θέμα του ρεπορτάζ ή για τη διευκόλυνση της κατανόησης, αυτές γίνονται με ακρίβεια, εντίμως, αμερόληπτα και με σεβασμό.

Ένα υπεύθυνο μέσο μαζικής ενημέρωσης απέχει από την ερμηνεία, παρερμηνεία, ανάλυση, αξιολόγηση ή εξέταση θρησκευτικών πεποιθήσεων ή της έκφρασης αυτών των πεποιθήσεων. Αντί γι’ αυτό, διατηρεί αυστηρά το καθήκον για ουδετερότητα και αντικειμενικότητα και αποδέχεται αυτά που προβάλλει η θρησκεία ως αληθινές πεποιθήσεις, χωρίς αποδοκιμασία, περιφρόνηση, συγκατάβαση, πόλωση ή γελοιοποίηση.

Ένα υπεύθυνο μέσο μαζικής ενημέρωσης δεν παρεμβαίνει σε ιερά θέματα που σχετίζονται με δόγματα, θρησκευτικές τελετουργίες και θρησκευτικούς θεσμούς. Απέχει από την ενθάρρυνση ή την υποκίνηση διακρίσεων, λοιδορίας, περιφρόνησης ή μίσους που βασίζονται στη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις.

Ένα υπεύθυνο μέσο μαζικής ενημέρωσης παρέχει μια δίκαιη και άμεση ευκαιρία για απάντηση σε ανακρίβειες και στερεότυπα σχετικά με θρησκευτικές οργανώσεις ή τα θιγόμενα μέλη όταν ευλόγως απαιτείται κάτι τέτοιο.

Ένα υπεύθυνο μέσο μαζικής ενημέρωσης αποφεύγει τα θρησκευτικά στερεότυπα και δε συνδέει την οποιαδήποτε θρησκεία ή τις οποιεσδήποτε πεποιθήσεις με παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή με την τρομοκρατία.

Ένα υπεύθυνο μέσο μαζικής ενημέρωσης ισορροπεί τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, όπως το δικαίωμα της ελευθερίας από τις διακρίσεις λόγω θρησκείας ή πεποιθήσεων, το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης και το δικαίωμα του κοινού να γνωρίζει. Δείχνει ιδιαίτερη ευαισθησία όταν ασχολείται με θρησκευτικά ζητήματα για να αποφευχθεί η οποιαδήποτε διάκριση, εξαίρεση, περιορισμός ή προτίμηση που βασίζεται στη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις που έχουν ως σκοπό την ολική ή μερική εκμηδένιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

4. ΥΠΟΚΙΝΗΣΗ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

Ένα υπεύθυνο μέσο μαζικής ενημέρωσης δεν προάγει ποτέ θρησκευτικά μίση. Αποφεύγει επιμελώς να διασπείρει εχθρότητες προς τις θρησκείες και τα μέλη τους που ενδέχεται να οδηγήσουν σε άμεση βία ή συστηματική στέρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ένα υπεύθυνο μέσο μαζικής ενημέρωσης απέχει από την πρόκληση επιθετικότητας, μίσους, διακρίσεων και κάθε μορφής βίας που κατευθύνεται προς άτομα και οργανισμούς εξαιτίας των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων και σχέσεων. Παραμένει σε εγρήγορση για τον σοβαρό κίνδυνο που συνδέεται με την αποδοχή ή την ενθάρρυνση βίας, διακρίσεων, μίσους και μισαλλοδοξίας για θρησκευτικούς λόγους.

Ένα υπεύθυνο μέσο μαζικής ενημέρωσης αποφεύγει να υποκινεί προβλέψιμη βία, να υποδαυλίζει το μίσος, να στιγματίζει τις θρησκείες και τους οπαδούς τους και να διασπείρει ανισότητα με βάση τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις. Επιδεικνύει ευαισθησία, έτσι ώστε να αποφεύγει να προσβάλλει τις θρησκευτικές πεποιθήσεις και να μη συμβάλλει σε διαμάχες μεταξύ των θρησκειών και των μελών τους λόγω θρησκευτικών διαφορών.

[43] Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ορίζονται ως όλες οι μορφές του Τύπου, μέσω εντύπων, οπτικοακουστικών ή ηλεκτρονικών μέσων ή οποιουδήποτε άλλου μέσου, καθώς και όλοι οι δημοσιογράφοι που μεταδίδουν πληροφορίες μέσω του Τύπου.

Γλωσσάριο
ΚΑΝΤΕ ΛΗΨΗ ΤΟΥ PDF