ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΜΙΑΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ Ή ΠΙΣΤΗΣ

Η ελευθερία εκδήλωσης της θρησκείας ή των πεποιθήσεων μέσα από τη λατρεία, την εθιμοτυπία, τις πρακτικές και τη διδασκαλία περιλαμβάνει μια ευρεία και ποικιλόμορφη γκάμα πράξεων οι οποίες προστατεύονται τόσο για τα άτομα όσο και για τις θρησκευτικές κοινότητες. Η σύνδεση αυτών των πράξεων με τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις πρέπει να εξετάζεται μεμονωμένα, για κάθε περίπτωση. [12]

Οι κατωτέρω εκδηλώσεις της θρησκείας αντιπροσωπεύουν θρησκευτικές πράξεις που έχουν αναγνωριστεί διεθνώς ότι εμπίπτουν στα πλαίσια και την προστασία της θρησκευτικής ελευθερίας. Τέτοιες πράξεις περιλαμβάνουν τις κάτωθι ελευθερίες, χωρίς να περιορίζονται σε αυτές:

  • Τη λατρεία ή το συνέρχεσθαι σε σχέση με μια θρησκεία ή πεποιθήσεις και την ίδρυση και διατήρηση τόπων για τους σκοπούς αυτούς.
  • Την ίδρυση και διατήρηση θρησκευτικών, φιλανθρωπικών ή ανθρωπιστικών ιδρυμάτων.
  • Τη δημιουργία, απόκτηση και χρήση, σε επαρκή βαθμό, των αναγκαίων αντικειμένων και υλικών που σχετίζονται με τα τελετουργικά ή τα έθιμα της θρησκείας ή των πεποιθήσεων.
  • Το γράψιμο, έκδοση και διάδοση σχετικών εντύπων.
  • Τη διδασκαλία μιας θρησκείας ή πεποιθήσεων σε τόπους κατάλληλους για τους σκοπούς αυτούς.
  • Την αίτηση και τη λήψη εθελοντικών οικονομικών και άλλων συνεισφορών.
  • Την εκπαίδευση, διορισμό ή εκλογή ηγετών, ιερατείου και διδασκάλων που απαιτούνται βάσει των αναγκών και των προτύπων της κάθε θρησκείας ή πεποιθήσεων.
  • Την τήρηση ημερών ανάπαυσης και τον εορτασμό αργιών και τελετών σύμφωνα με τους κανόνες της θρησκείας ή των πεποιθήσεων του ατόμου.
  • Την ελεύθερη επικοινωνία με άτομα και κοινότητες για θέματα θρησκείας και πεποιθήσεων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. [13]

Η έννοια της λατρείας εκτείνεται σε ιεροτελεστίες και σε τελετουργικές πράξεις που επιτρέπουν την άμεση έκφραση των πεποιθήσεων, καθώς και στις διάφορες πρακτικές που είναι ουσιώδεις για παρόμοιες πράξεις, περιλαμβανομένης της κατασκευής τόπων λατρείας, τη χρήση των τελετουργικών διαδικασιών, θρησκευτικών τεχνουργημάτων και αντικειμένων, και την επίδειξη συμβόλων.

Η τήρηση και η πρακτική της θρησκείας ή των πεποιθήσεων μπορεί να περιλαμβάνει όχι μόνο τελετουργικές πράξεις, αλλά και διάφορα έθιμα, όπως την τήρηση διαιτητικών απαιτήσεων, την ένδυση με χαρακτηριστικό ρουχισμό ή καλυμμάτων, τη συμμετοχή σε τελετουργίες που συνδέονται με συγκεκριμένα στάδια της ζωής και τη χρήση συγκεκριμένης γλώσσας που ομιλείται συνήθως από μια ομάδα. Επιπλέον, η πρακτική και η διδασκαλία της θρησκείας ή των πεποιθήσεων περιλαμβάνει πράξεις που είναι απαραίτητες για τη διεξαγωγή από θρησκευτικές ομάδες των βασικών τους ζητημάτων, όπως η ελευθερία δημιουργίας ιερατικών ή θρησκευτικών σχολών και η ελευθερία προετοιμασίας και διανομής θρησκευτικών κειμένων ή εκδόσεων. [14]

Η ελευθερία εκδήλωσης της θρησκείας ή των πεποιθήσεων περιλαμβάνει επίσης το δικαίωμα κάποιου να μοιράζεται μία θρησκεία ή πεποίθηση με άλλους, χωρίς να υπόκειται στην έγκριση του κράτους ή άλλης θρησκευτικής κοινότητας. Κάθε περιορισμός στην ελευθερία εκδήλωσης θρησκείας ή πεποιθήσεων πρέπει να γίνεται κατ’ εξαίρεση και σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα. [15]

ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΩΝ

Κάθε θρησκεία είναι μια θρησκευτική μειονότητα κάπου. Η ελευθερία θρησκείας ή πεποιθήσεων περιλαμβάνει επίσης τη δέουσα προσοχή και σεβασμό για τα άτομα που ανήκουν σε θρησκευτικές μειονότητες. Αυτά τα άτομα έχουν το δικαίωμα να απολαμβάνουν τη δική τους κουλτούρα, να δηλώνουν και να ασκούν τη δική τους θρησκεία και να χρησιμοποιούν τη δική τους γλώσσα, ιδιωτικά και δημόσια, ελεύθερα και χωρίς οποιαδήποτε παρέμβαση ή οποιαδήποτε μορφή φυλετικών διακρίσεων. Τα κράτη, κατά συνέπεια, πρέπει να προστατεύουν την ύπαρξη και τη θρησκευτική ταυτότητα των μειονοτήτων που ανήκουν στο έδαφός τους και να ενθαρρύνουν τις συνθήκες για την προώθηση αυτής της ταυτότητας. 

ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

Η ιστορία και η κουλτούρα του πολιτισμού αντανακλούν μια ισχυρή παράδοση γονικής φροντίδας για την καλλιέργεια και την ανατροφή των παιδιών. Αυτός ο πρωταρχικός ρόλος των γονέων στην ανατροφή των παιδιών τους έχει τώρα εγκαθιδρυθεί ασυζητητί ως ένα μόνιμο και οικουμενικό δικαίωμα. [16]

Το διεθνές δίκαιο επί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ορίζει αδιαμφισβήτητα το δικαίωμα των γονέων να ανατρέφουν τα παιδιά τους σύμφωνα με τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις τους. Το Διεθνές Σύμφωνο για τα Αστικά και Πολιτικά Δικαιώματα και το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα απαιτούν από τα κράτη να τρέφουν σεβασμό για την ελευθερία των γονέων και, κατά περίπτωση, των νόμιμων κηδεμόνων, να διασφαλίζουν τη θρησκευτική και ηθική εκπαίδευση των παιδιών τους, σύμφωνα με τις δικές τους πεποιθήσεις. [17]

Τα παιδιά απολαμβάνουν το δικαίωμα να έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση σε θέματα θρησκείας ή πεποιθήσεων, σύμφωνα με τις επιθυμίες των γονέων ή των κηδεμόνων τους. Αντιστρόφως, δεν μπορούν να υποχρεωθούν να λάβουν διδασκαλία για μια θρησκεία ή πεποιθήσεις ενάντια στις επιθυμίες των γονέων ή των κηδεμόνων τους, με κατευθυντήρια αρχή το συμφέρον των παιδιών. [18]

Κατά την άσκηση οποιωνδήποτε λειτουργιών που υιοθετεί σε σχέση με την εκπαίδευση και τη διδασκαλία, το κράτος πρέπει να σέβεται το δικαίωμα των γονέων να εξασφαλίζουν μια τέτοια εκπαίδευση και διδασκαλία σε συμμόρφωση με τις δικές τους θρησκείες και φιλοσοφικές τους πεποιθήσεις. [19] Απαγορεύεται η αναγκαστική συμμετοχή των παιδιών των θρησκευτικών μειονοτήτων σε θρησκευτική εκπαίδευση της θρησκείας της πλειονότητας ή σε μαθήματα που έχουν σχεδιαστεί ως πλύση εγκεφάλου εναντίον της δικής τους θρησκείας ή πεποιθήσεων.

Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο επί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα κράτη υποχρεούνται όχι μόνο να σέβονται την ελευθερία θρησκείας ή πεποιθήσεων, αλλά επίσης να προστατεύουν αυτή την ελευθερία από αθέμιτες παρεμβολές από τρίτους. Επιπλέον, τα κράτη θα πρέπει να προάγουν μια ατμόσφαιρα ανοχής και εκτίμησης της θρησκευτικής ποικιλομορφίας στα σχολεία. Το σχολείο και η εκπαίδευση μπορούν και πρέπει να συμβάλλουν στην εξάλειψη των αρνητικών στερεοτύπων που πολλές φορές δηλητηριάζουν τις σχέσεις μεταξύ των κοινοτήτων και έχουν ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες για τις θρησκευτικές μειονότητες. [20]

[12] Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών, Γενικό Σχόλιο 22, ¶ 4, Κατευθυντήριες Γραμμές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Προώθηση και την Προστασία της Ελευθερίας της Θρησκείας ή των Πεποιθήσεων, ¶ 13.

[13] 1981 Διακήρυξη του ΟΗΕ για την Εξάλειψη όλων των Μορφών Μισαλλοδοξίας και Διακρίσεων Λόγω Θρησκείας ή Πεποιθήσεων, Άρθρο 6.

[14] Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών, Γενικό Σχόλιο 22, ¶ 4.

[15] Κατευθυντήριες Γραμμές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Προώθηση και την Προστασία της Ελευθερίας της Θρησκείας ή των Πεποιθήσεων, ¶ 40.

[16] Βλ. π.χ., το Ουισκόνσιν εναντίον Yoder, 406 205 των ΗΠΑ, 1972.

[17]Άρθρο 18(4), Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα· Τέχνη 13(3), Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα, από το Διεθνές Διάταγμα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

[18] 1981 Διακήρυξη του ΟΗΕ για την Εξάλειψη όλων των Μορφών Μισαλλοδοξίας και Διακρίσεων Λόγω Θρησκείας ή Πεποιθήσεων, Άρθρο 5, Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, Άρθρο 14(2), Κατευθυντήριες Γραμμές για Αναθεώρηση της Νομοθεσίας που Σχετίζεται με τη Θρησκεία ή τις Πεποιθήσεις, Προετοιμασμένη από την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του OSCE/ODIHR για τη Θρησκευτική Ελευθερία σε Συνεννόηση με την Επιτροπή της Βενετίας, άρθρο 13.

[19] Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Πρωτόκολλο 1, Άρθρο 2, Το Εγχειρίδιο της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας Περί μη Διακρίσεων Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα Θεμελιώδη Δικαιώματα από κοινού με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

[20]Έκθεση του Ειδικού Εισηγητή του ΟΗΕ για την Ελευθερία της Θρησκείας ή των Πεποιθήσεων, ¶ 27-29, HRC 16/53, 15 Δεκεμβρίου 2010.

ΧΙ. Ελευθερία από τον Εξαναγκασμό
ΚΑΝΤΕ ΛΗΨΗ ΤΟΥ PDF